هپاتیت C چیست؟

ویروس هپاتیت Cیک ویروس از گروه فلاوید ویروس ها است ،ویروس هپاتیت C درسلولهای کبدی تکثیر و به آنها آسیب می رساند ،این ویروس قابل انتقال از راه خون است .

ویروس هپاتیت Cدرسال 1989 شناسایی و درسال 1990 آزمایش خون جهت بررسی Ab ضدهپاتیت Cمعرفی گردید.

محققین اعتقاد دارند که ویروس HCV گونه های متعددی دارد وبه دلیل تنوع ژنتیکی ،ویروس می‌تواند از حفاظ سیستم ایمنی میزبان عبورکند وعفونتی مزمن را ایجاد نماید.براساس مطالعات ژنتیکی ،ویروس دارای 6گونه وتعدادی زیرگونه است .

راههای انتقال :

1-انتقال از راه خون :

این ویروس درمحیط خارج از بدن ودرون خون خشک تا 3ماه زنده می ماند ولی با جوشاندن در 100 درجه سانتیگراد به مدت 5دقیقه از بین می رود.در حال حاضر تمام خونها از نظر انواع بیماریهای عفونی از جمله هپاتیت C مورد بررسی قرار می گیرند وتنها در صورت سالم بودن اجازه تزریق داده می شود.

2-انتقال در بین معتادین به مواد مخدرتزریقی:

اعتیاد به مواد مخدر تزریقی از علل مهم ابتلا به ویروس می باشد .استفاده از سرنگ به صورت مشترک بین معتادان به مواد مخدر تزریقی یکی از راههای انتقال هپاتیت C,B HIV,(ایدز) می باشد.

3-خالکوبی :

انجام خالکوبی به جهت زیبائی چهره نظیر خالکوبی ابرو یا Tattoing نیز یکی از راههای انتقال ویروس می باشد.

4-انتقال از راه تماس جنسی در خارج از چارچوب خانواده :

هپاتیت C بدنبال تماس جنسی درداخل خانواده شایع نیست آمارهای موجود خطر کمتر از 5 درصد را نشان می دهند (خیلی کمتر از خطر انتقال HIV وهپاتیت B)

تماس غشاها وپرده های مخاطی (مثل سطح چشم )باخون وسایر ترشحات آلوده به خون (مثل بزاق )یکی از راههای احتمالی انتقال بیماری است باید دقت نمود تا درصورت بروز زخم های سطحی بر روی پوست آن را با چسب زخم محافظت کرد.

علائم ونشانه ها :

1-بی اشتهایی 2-خستگی مفرط 3-کوفتگی

4-استفراغ 5-دردشکم 6-تیره شدن ادرار 7-کم رنگ شدن مدفوع 8-اکثر بیمارن بدون علامت هستند.

تفاوتهای HCV حاد ،مزمن ،بهبودیافته:

عفونت حاد:یعنی آلودگی جدید با ویروس هپاتیت C که منجر به بهبودی و یا عدم بهبودی شود.

عفونت مزمن :بهبودی حاصل نشود ومنجر به آسیب دائمی کبدگردد.

HCVبهبود یافته: بدین معنی است که دوره عفونت ویروس پایان یافته ویا بیمار به درمان ضدویروس پاسخ داده و ممکن است از بدن محوشده باشد.

هپاتیت Cوانتقال جنسی:

ویروس هپاتیت Cبه مقادیر بسیار کم درمایع منی ، ترشحات واژن و بزاق وجود دارد .و به همین دلیل خطر ابتلاء به دنبال تماس جنسی با فرد مبتلا به هپاتیت Cوجود دارد.این خطر با طول مدت ازدواج ارتباط دارد.

خطر انتقال هپاتیت Cدر زندگی زناشوئی سالم زیاد نیست باید توجه داشت اگر تمایلی به بچه دار شدن وجود ندارد توصیه می شود از کاندوم استفاده شود

هپاتیت Cوانتقال از مادر به نوزاد:

خطر انتقال عفونت ویروس هپاتیت C ازمادران آلوده به جنین بسیار زیاد است .خطر ابتلا درهنگام تولد به دلیل مخلوط شدن خون نوزاد ومادر وجود دارد .نوع زایمان (سزارین یا طبیعی)درمیزان ابتلا نقشی ندارد.

مادرانی که آزمایش PCR آنها مثبت است به علت بالابودن عیار ویروس درخون ، خطر انتقال عفونت به نوزادان بیشتر است

نوزادان این مادران با ید یک سال بعدازتولد HCV Ab برایشان چک شود تا ابتلاء یاعدم ابتلا به هپاتیت C درآنها مشخص شود.

)باید توجه داشت که منعی جهت شیردهی این مادران وجودنداردتنها باید دقت شود هنگام زخم شدن پستان مادر خطر انتقال وجود دارد.

هپاتیت C از راههای زیر منتقل نمی شود:

1-دست دادن وبوسیدن فردآلوده

2-آشپزی کرن و دریک مکان غذا خوردن

3-معاشرت معمول درمحل کار ومنزل

4-درآغوش گرفتن مبتلایان

5-از راه هوا

6-شنا کردن در یک استخر

انسان تنها مخزن ویروس هپاتیت C است و تابحال مخزن حیوانی شناخته نشده است

افراد درمعرض خطر :

1-وجودسابقه مثبت از نظر تزریق خون قبل از سال 1992(1374)

2-کارکنان حرفه پزشکی

3-وجوداختلالات رفتاری در روابط جنسی

4-تمام معتادان به مواد مخدر تزریقی

5-تمام همسران افراد آلوده به هپاتیت C

تشخیص هپاتیت C

تشخیص این بیماری انجام آزمایش آنتی بادی ضدویروس به روش الایزا است درفردی که این آزمایش مثبت است باید با استفاده از آزمایش دقیق تر ریبا یا بلات وجود بیماری را اثبات کرد.انجام آزمایش PCR جهت کلیه مبتلایان توصیه می شود چون آزمایشهای کبدی ALT , AST دراین افراد می تواند طبیعی باشد به این دلیل جهت بررسی فعالیت ویروس در همه بیماران انجام PCR ضروری است

پیشگیری :

مراقبت های لازم جهت پیشگیری از ابتلای دیگران

1-از وسایلی نظیر ناخن گیر ،ریش تراش ومسواک به طور مشترک استفاده نکنید

2-محلهای آلوده به خون به صورت کامل ضدعفونی شوند

3-زخم های پوستی درافراد مبتلا باید با زخم چسب پوشیده شوند

4-لازم است سرنگ مورداستفاده جهت تزریق دارو ها به شیوه مطمئن درسطح آشغال قرار گیرد.

5-هنگام تماس جنسی از کاندوم استفاده شود

توصیه مهم سازمان انتقال خون به مبتلایان این است که از اهدای خون خودداری نمایند

درمان :

تاًثیر داروهای ضد ویروس نظیر اینترفرون به تنهایی یا همراه با ریباویرین دردرمان هپاتیت C مزمن ثابت شده است .

حدود 25 تا 30 درصد موارد با اینترفرون پاسخ مناسب داده و این حالت با طبیعی شدن آنزیم های کبدی وازبین رفتن ویروس در خون یعنی PCR منفی مشخص می شود

ریباویرین نمیتواند بیماری را به طور کامل ریشه کن کند ولی اثراینترفرون را تقویت می نماید به این دلیل به تنهایی استفاده نمی شود.

باید توجه داشت که در بسیاری از بیماران عوارض هپاتیت C که همان تنبلی کبد و سرطان کبد است هرگز به وجود نمی آید به همین دلیل همه بیماران نیازبه درمان ندارند.

علاوه بر درمان ضدویروسی ، درمان موجود دیگر پیوند کبداست که بیمارانیکه دچار آسیب عمده کبدی هستند نامزد انجام پیوند می باشند

درچه مواردی احتمال جواب به درمان کم است ؟

درمقادیر بالای ویروس احتمال جواب به درمان کم است همچنین ژنوتیپ ویروس درپاسخ به درمان مؤثر است.مثلاً درآلودگی با ژنوتیپ HCV1 احتمال جواب به درمان کم است

هپاتیت C ورژیم غذایی :

آنچه دراین زمینه مهم است تعیین شدت بیماری کبدی است که باید از رژیم های غذایی سخت دور شود درصورت شدید بودن بیماری کبدی باید از مصرف زیاد مواد گوشتی خصوصاً گوشت قرمز خودداری کرد و به جای آن از گوشت سفید ماهی ،مرغ وپروتئین گیاهی استفاده نمود .مصرف سبزیجات ومیوه های تازه بسیار مفیداست .ازمصرف غذاهای دودی که دارای نیترات هستند مانند کالباس ،سوسیس ویا از مصرف افزودنی های شیمیایی خوراکی باید خودداری کرد اصولاً از پرخوری وچاقی باید دوری کرد .مصرف روزانه یک قاشق مربا خوری عسل ویا 2عدد خرما نیز مفید است.